Panele słoneczne to obecnie jedno z najpopularniejszych źródeł energii odnawialnej w polskich domach. Coraz więcej osób decyduje się na montaż instalacji fotowoltaicznej, aby obniżyć rachunki za prąd i mieć własne, ekologiczne źródło zasilania. Jednak montaż paneli PV wymaga pewnej wiedzy i przygotowania. W tym artykule dowiesz się jak przygotować dom do montażu paneli słonecznych, ile paneli potrzeba do zasilenia budynku jednorodzinnego, gdzie montować panele, jaki falownik i okablowanie wybrać oraz jakie przepisy obowiązują inwestorów fotowoltaiki.
Kluczowe wnioski:
- Przed montażem paneli warto ocieplić dom i wymienić stare okna, aby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię.
- Do domu jednorodzinnego potrzeba zwykle od 8 do 12 paneli fotowoltaicznych o mocy 300-400 Wp każdy.
- Optymalnym miejscem na montaż paneli są dachy skierowane na południe pod kątem 30-45 stopni.
- Kluczowym elementem instalacji PV jest falownik, który zamienia prąd stały z paneli na prąd zmienny.
- Przed montażem instalacji trzeba złożyć odpowiednie dokumenty do operatora sieci energetycznej.
Jak przygotować dom do montażu paneli
Decydując się na montaż instalacji fotowoltaicznej, warto najpierw zadbać o optymalizację zużycia energii w domu. Kluczowe jest przede wszystkim dobre ocieplenie budynku – im lepiej zaizolowany jest dom, tym mniej energii elektrycznej i cieplnej będzie potrzebował do ogrzania lub chłodzenia.
Przed montażem paneli warto więc sprawdzić, czy ocieplenie ścian, stropu i fundamentów jest wystarczające i nie ma mostków termicznych. Dobrze też wymienić stare okna i drzwi na nowe, szczelne, z wkładami termoizolacyjnymi.
Wymiana systemu grzewczego
Korzystne może być również zastąpienie przestarzałego pieca węglowego nowoczesnym, energooszczędnym ogrzewaniem – np. pompą ciepła lub kotłem gazowym kondensacyjnym. Pozwoli to dodatkowo zredukować rachunki za ogrzewanie nawet o połowę.
Warto też rozważyć wymianę oświetlenia na LED, instalację systemów inteligentnego sterowania czy zakup efektywnych energetycznie sprzętów AGD. Dzięki temu instalacja fotowoltaiczna będzie w stanie pokryć większą część zapotrzebowania domu na prąd.
Ile paneli potrzeba do domu jednorodzinnego
Instalacja paneli fotowoltaicznych powinna zostać dobrana pod kątem rocznego zużycia prądu w gospodarstwie domowym. W domu jednorodzinnym o powierzchni ok. 150 m2 potrzeba zwykle od 8 do 12 paneli fotowoltaicznych o typowej mocy od 300 do 400 Watów peak (Wp) każdy.
Dokładną liczbę paneli należy jednak wyliczyć po zsumowaniu mocy wszystkich podłączonych do instalacji odbiorników prądu oraz określeniu optymalnego systemu montażu w danych warunkach nasłonecznienia. Dobrze jest też zaplanować pewien zapas mocy na ewentualne dalsze zapotrzebowanie w przyszłości.
Moc paneli a produkcja prądu
Typowy panel monokrystaliczny o mocy 300 Wp w polskich warunkach wygeneruje rocznie ok. 270-320 kWh energii. Przy 8 takich panelach daje to ok. 2200-2600 kWh, co w zupełności wystarczy, aby pokryć zapotrzebowanie na prąd 3-4 osobowej rodziny (ok. 4000 kWh rocznie) w 50-60%.
Zwiększając liczbę paneli do 12 o łącznej mocy 3600 Wp, można zapewnić nawet 70-80% autokonsumpcji prądu w domu jednorodzinnym. Oznacza to znaczne obniżenie rachunków za energię elektryczną.
Czytaj więcej: Wycena paneli fotowoltaicznych 2023 - Sprawdź jak wyliczyć opłacalność instalacji PV
Gdzie zamontować panele by nie zacieniały domu
Aby montaż paneli fotowoltaicznych był jak najbardziej efektywny, powinny one być zlokalizowane w miejscu nie zacienionym i dobrze nasłonecznionym. Najlepszym wyborem są więc połacie dachowe budynku skierowane na południe, południowy-wschód lub południowy zachód.
Optymalnym kątem nachylenia paneli PV dla maksymalnego wykorzystania energii słonecznej w Polsce jest 30-45 stopni. Przy doborze miejsca montażu należy sprawdzić, czy panele nie będą zacienione przez drzewa, budynki sąsiednie lub elementy konstrukcyjne samego dachu (kominy, lukarny itp.).
| Orientacja paneli | Optymalny kąt |
| Południowa | 30-45° |
| Południowo-wschodnia/Południowo-zachodnia | 30-60° |
Ważna jest także wystarczająca nośność konstrukcji dachu, aby bezpiecznie utrzymać ciężar paneli. W skrajnych przypadkach może zaistnieć potrzeba wzmocnienia elementów dachu.
Jaki falownik i okablowanie do instalacji paneli
Sercem każdej instalacji PV jest falownik fotowoltaiczny, którego zadaniem jest zamiana wytwarzanego przez panele prądu stałego (DC) na prąd przemienny (AC), wykorzystywany w gniazdkach elektrycznych.
Dobór odpowiedniego falownika zależy m.in. od mocy paneli fotowoltaicznych i musi uwzględniać także wymagania operatora sieci energetycznej, do której będzie podłączona instalacja PV. Niezwykle istotne są też certyfikaty CE potwierdzające najwyższą jakość i niezawodność falownika.
Zwykle montuje się falowniki pozwalające na rozbudowę instalacji paneli w przyszłości o 20-30% większą moc niż ta początkowo zainstalowana.
Okablowanie stringowe służy do połączenia szeregowo po kilka paneli, a następnie tak powstałe stringi (łańcuchy) łączone są już równolegle. Przewody solarne powinny mieć odpowiedni przekrój by zminimalizować straty mocy na przesyle prądu.
Jak podłączyć panele słoneczne do sieci energetycznej
Aby wpiąć gotową instalację paneli fotowoltaicznych do sieci elektroenergetycznej, konieczne jest wcześniejsze zgłoszenie takiego zamiaru operatorowi systemu dystrybucyjnego (OSD). Wymagane dokumenty można znaleźć na stronach internetowych lokalnych OSD.
Kluczowe parametry instalacji PV, które muszą zostać przekazane w zgłoszeniu to m.in. moc instalacji, liczba faz oraz moc falownika. Przed podłączeniem operator musi wyrazić zgodę i określić warunki przyłączenia do sieci.
Montaż dwukierunkowego licznika energii (net metering) umożliwiającego rozliczenia za pobrany i oddany do sieci prąd to ostatni etap procesu podłączenia paneli słonecznych do sieci elektroenergetycznej.
Jakie przepisy obowiązują przy montażu paneli PV
Montaż instalacji fotowoltaicznej, jak każda większa ingerencja w konstrukcję budynku, wymaga spełnienia pewnych norm i uzyskania stosownych pozwoleń określonych w polskim prawie budowlanym i energetycznym.
Przede wszystkim wymagane jest zgłoszenie montażu instalacji PV do właściwego organu nadzoru budowlanego lub uzyskanie pozwolenia na budowę (w zależności od parametrów technicznych).
- Instalacja musi też spełniać wymogi polskiej normy PN-HD 60364-7-712:2016-05 i być wykonana przez uprawnionego elektryka.
- Konieczne jest również zawarcie umowy kompleksowej z OSD i posiadanie ważnej gwarancji na zamontowane elementy instalacji PV.
Podsumowanie
Decyzja o montażu instalacji fotowoltaicznej to duża inwestycja, która jednak szybko się zwraca dzięki niższym rachunkom za prąd. Warto to dobrze przemyśleć i zaplanować wszystkie kroki. Przede wszystkim trzeba ocenić roczne zużycie energii w gospodarstwie domowym i odpowiednio dobrać liczbę oraz moc paneli PV. Ich optymalnym umiejscowieniem są dobrze nasłonecznione połaci dachowe.
Sercem instalacji PV jest falownik, który konwertuje prąd stały z paneli na prąd przemienny wykorzystywany w gniazdkach. Kluczowe są też przewody solarne o odpowiedniej grubości, minimalizujące straty mocy. Przed podłączeniem gotowej instalacji paneli fotowoltaicznych do sieci elektroenergetycznej konieczne jest wcześniejsze ustalenie warunków przyłączenia z operatorem systemu dystrybucyjnego.
Montaż instalacji PV jako ingerencja w konstrukcję dachu podlega normom prawa budowlanego i energetycznego. Wymaga zgłoszenia do nadzoru budowlanego lub pozwolenia na budowę, a także angażuje uprawnionego elektryka. Inwestor musi też zawrzeć umowę z OSD i uzyskać gwarancję na zamontowane elementy.
Podjęcie decyzji o inwestycji w panele fotowoltaiczne wymaga więc pewnego wysiłku przygotowawczego, ale szybko procentuje w postaci niższych rachunków i czystszej energii dla domu. To rozwiązanie na dziś i na lata!
