Decyzja o zakupie i montażu pompy ciepła to bardzo ważny krok na drodze do tańszego i ekologicznego ogrzewania domu. Jednak aby pompa ciepła działała optymalnie i zapewniała komfort cieplny, kluczowe jest prawidłowe dobranie jej mocy do zapotrzebowania na ciepło budynku. W tym artykule wyjaśnimy, jak dobrać odpowiednią pompę ciepła krok po kroku.
Jak dobrać odpowiednią pompę ciepła do domu?
Aby dobrać pompę ciepła, należy najpierw określić całkowite zapotrzebowanie domu na moc cieplną do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Moc pompy ciepła powinna pokryć maksymalne zapotrzebowanie na ciepło budynku przy obliczeniowej temperaturze zewnętrznej dla danej strefy klimatycznej.
Kluczowe czynniki wpływające na dobór to m.in.:
- powierzchnia i kubatura domu,
- ocieplenie ścian, podłóg i dachu (współczynnik przenikania ciepła U),
- rodzaj okien (współczynnik U),
- liczba mieszkańców,
- strefa klimatyczna.
Im lepiej ocieplony i uszczelniony dom, tym mniejsza moc grzewcza pompy ciepła będzie wymagana. Pompę ciepła dobiera się zawsze "na zapas", aby radziła sobie również w najchłodniejsze dni.
Ile kosztuje pompa ciepła w 2023 roku?
Ceny pomp ciepła w 2023 r. waha się od 25 000 zł do 45 000 zł w zależności od mocy urządzenia. Dodatkowo należy doliczyć koszt montażu - od 10 000 do 15 000 zł. Całkowity koszt zakupu i montażu pompy ciepła w domu jednorodzinnym wynosi zatem około 40 000 - 60 000 zł.
Najpopularniejsze i najtańsze są pompy ciepła powietrze-woda o mocy 5-10 kW, które wystarczą dla domu ok. 150 m2. Droższe są pompy ciepła typu solanka-woda lub woda-woda, jednak ich koszt eksploatacji jest niższy.
Czytaj więcej: Pompy ciepła - porównanie cen i rodzajów. Jak dobrać idealną dla domu?
Jakie są rodzaje pomp ciepła dostępne na rynku?
Najpopularniejsze rodzaje pomp ciepła w Polsce to:
- powietrze-woda - dolne źródło stanowi powietrze zewnętrzne,
- solanka-woda - dolne źródło to płyn (solanka) w ziemnych wymiennikach ciepła,
- woda-woda - dolne źródło to woda gruntowa lub powierzchniowa.
Różnią się źródłem pozyskiwania energii, ale zasada działania jest podobna. Największą popularnością cieszą się pompy powietrze-woda, ponieważ są najtańsze i najłatwiejsze w montażu.
Jak działa pompa ciepła powietrze-woda?

Pompa ciepła pobiera energię cieplną z powietrza zewnętrznego i przekazuje ją do zamkniętego obiegu wodnego w domu. Składa się z kilku podstawowych elementów:
- parownik - pobiera ciepło z powietrza,
- sprężarka - podnosi ciśnienie czynnika roboczego,
- skraplacz - oddaje ciepło do instalacji centralnego ogrzewania,
- zawór rozprężny - obniża ciśnienie czynnika roboczego.
Dzięki temu pompa ciepła może dostarczyć do 3-5 razy więcej energii cieplnej niż pobiera energii elektrycznej. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu energii odnawialnej z powietrza.
Jak obliczyć zapotrzebowanie na moc grzewczą domu?
Zapotrzebowanie na moc cieplną można obliczyć na dwa sposoby:
- W przybliżeniu: moc grzewcza [kW] = powierzchnia ogrzewana [m2] x 100-150 W/m2
- Dokładnie: zlecić wykonanie projektu instalacji lub audytu energetycznego
Preferowana jest druga metoda, ponieważ uwzględnia indywidualne cechy domu. Audyt pozwala dobrać pompę ciepła optymalnie do potrzeb.
Co to jest współczynnik COP pompy ciepła?
Współczynnik COP (ang. coefficient of performance) określa wydajność pompy ciepła. Im wyższy COP, tym pompa działa efektywniej i taniej.
COP pokazuje stosunek uzyskanej energii cieplnej do pobranej energii elektrycznej. Przykładowo COP=3 oznacza, że z 1 kW pobranej energii pompa dostarcza 3 kW ciepła.
W praktyce COP wynosi ok. 3-5. Im niższa temperatura dolnego źródła ciepła, tym COP jest wyższy. Stąd pompy gruntowe mają najwyższe COP sięgające 5.
Jak korzystać z kalkulatora doboru mocy pompy ciepła?
Kalkulator doboru pompy ciepła to narzędzie online, które pozwala samodzielnie dobrać typ i moc urządzenia do parametrów domu.
Aby z niego skorzystać, należy podać podstawowe dane:
- lokalizacja i strefa klimatyczna,
- powierzchnia i kubatura ogrzewana,
- rodzaj ocieplenia i okien,
- liczba mieszkańców,
- zapotrzebowanie na ciepłą wodę.
Na tej podstawie kalkulator dobiera typ i moc pompy ciepła z uwzględnieniem maksymalnego obciążenia cieplnego.
Gdzie kupić pompę ciepła z montażem w dobrej cenie?
Pompy ciepła wraz z montażem można kupić u dużych dostawców i instalatorów systemów grzewczych w całej Polsce. Dobrym rozwiązaniem jest zakup pompy wraz z kompleksową usługą montażu od jednej firmy.
Przy wyborze oferty warto zwrócić uwagę na parametry urządzenia (moc, COP, gwarancja), koszt całkowity zakupu i montażu oraz opinie o firmie. Instalację pompy ciepła najlepiej zlecić wykwalifikowanemu i doświadczonemu instalatorowi.
Podsumowanie
Dobór odpowiedniej mocy i typu pompy ciepła to klucz do optymalnej i bezawaryjnej pracy systemu. Analiza zapotrzebowania na ciepło, wykonanie obliczeń oraz dobranie urządzenia na podstawie rzetelnych danych pozwoli uniknąć problemów w przyszłości i cieszyć się komfortem oraz niskimi rachunkami za ogrzewanie przez lata.
Najczęstsze pytania
Jaka powinna być moc pompy ciepła w domu 200 m2?
W domu o powierzchni 200 m2 zapotrzebowanie na moc cieplną wynosi ok. 20-30 kW. Optymalna moc pompy ciepła powietrze-woda to 15-20 kW.
Ile kosztuje pompa ciepła z montażem 2022?
Średni koszt pompy ciepła powietrze-woda o mocy 10 kW wraz z montażem w 2022 r. wynosi ok. 45 000 - 55 000 zł.
Jaką pompę ciepła wybrać do domu?
Do domu jednorodzinnego najlepiej sprawdzi się tani w montażu i eksploatacji model powietrze-woda. Do budynku lepiej ocieplonego polecane są pompy gruntowe.
Ile kosztuje prąd do pompy ciepła?
Koszt energii elektrycznej potrzebnej do napędu pompy ciepła wynosi średnio 100-300 zł miesięcznie w domu jednorodzinnym.
Jaką pompę ciepła wybrać do domu 200m2?
Dla domu o powierzchni 200 m2 zalecana jest pompa ciepła powietrze-woda o mocy ok. 15-20 kW, np. model powietrzny IVT Greenline HE 20.